Прапануем паглядзець, якой была Савецкая плошча ў пачатку XX стагоддзя. У гэтым нам дапамогуць старыя паштоўкі
![Панарама цэнтра Горадні з вежы Фары Вітаўта (узарваная ў 1961 годзе), склееная з трох паштовак 20-30 гадоў ХХ стагоддзя. Злева направа: камяніца Сангушкаў канца XVII-XVIII ст., Дом Мураўёва пач. ХХ ст., камяніца канца ХІХ ст., знішчаная ў вайну 1939-45, будынак Аптэкі пачатку XVIII ст., парафіяльны па-езуіцкі касцёл (сённяшняя Катэдра), палац Сапегаў XVI-XVIII стст. ці тзв. Баторыеўка), паўднёвая частка якога знішчаная ў вайну 1939-45, ратуша канца XVIII ст., разабраная ў 1948 годзе, гандлёвыя рады сяр. XIX ст., палац Радзівілаў XVII ст. (XVII-XVIII стст.) відочны дах камяніцы Антонія Тызенгауза XVIII ст. забудова вуліц Маставой і Баторага XIX ст. (усё знішчана 22-24 чэрвеня 1941), касцёл Бернардынцаў Панарама цэнтра Горадні з вежы Фары Вітаўта (узарваная ў 1961 годзе)](/images/articles/old/h/h01_1.jpg) |
Панарама цэнтра Горадні з вежы Фары Вітаўта (узарваная ў 1961 годзе), склееная з трох паштовак 20-30 гадоў ХХ стагоддзя. Злева направа: камяніца Сангушкаў канца XVII-XVIII ст., Дом Мураўёва пач. ХХ ст., камяніца канца ХІХ ст., знішчаная ў вайну 1939-45, будынак Аптэкі пачатку XVIII ст., парафіяльны па-езуіцкі касцёл (сённяшняя Катэдра), палац Сапегаў XVI-XVIII стст. ці тзв. Баторыеўка), паўднёвая частка якога знішчаная ў вайну 1939-45, ратуша канца XVIII ст., разабраная ў 1948 годзе, гандлёвыя рады сяр. XIX ст., палац Радзівілаў XVII ст. (XVII-XVIII стст.) відочны дах камяніцы Антонія Тызенгауза XVIII ст. забудова вуліц Маставой і Баторага XIX ст. (усё знішчана 22-24 чэрвеня 1941), касцёл Бернардынцаў
|
|
![Паштоўка 1915 года цудоўна прадстаўляе размяшчэнне Ратушы адносна парафіяльнага па-езуіцкага касцёла Паштоўка 1915 года цудоўна прадстаўляе размяшчэнне Ратушы адносна парафіяльнага па-езуіцкага касцёла](/images/articles/old/h/h01_2.jpg) |
Паштоўка 1915 года цудоўна прадстаўляе размяшчэнне Ратушы адносна парафіяльнага па-езуіцкага касцёла
|
|
![Паштоўка 1915 года. Злева направа: агароджа Сафійскага Сабора (Фары Вітаўта), парафіяльны па-езуіцкі касцёл, рог Ратушы, камяніца Антонія Тызенгауза XVIII ст. (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў). Цяпер вуліца Замкавая ў гэтым месцы прабягае акурат па рогу падмуркаў той камяніцы Паштоўка 1915 года. Злева направа: агароджа Сафійскага Сабора (Фары Вітаўта), парафіяльны па-езуіцкі касцёл, рог Ратушы, камяніца Антонія Тызенгауза XVIII ст. (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў).](/images/articles/old/h/h01_3.jpg) |
Паштоўка 1915 года. Злева направа: агароджа Сафійскага Сабора (Фары Вітаўта), парафіяльны па-езуіцкі касцёл, рог Ратушы, камяніца Антонія Тызенгауза XVIII ст. (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў). Цяпер вуліца Замкавая ў гэтым месцы прабягае акурат па рогу падмуркаў той камяніцы
|
|
![Паштоўка 1920-х гадоў. Фарны сквер з палацам Сапегаў, Ратушай. Знята з камяніцы купца Якуба Гаусмана (знішчана ў гады вайны 1939-45) прыблізна з цяперашняга палаца Прафсаюзаў Паштоўка 1920-х гадоў. Фарны сквер з палацам Сапегаў, Ратушай.](/images/articles/old/h/h01_4.jpg) |
Паштоўка 1920-х гадоў. Фарны сквер з палацам Сапегаў, Ратушай. Знята з камяніцы купца Якуба Гаусмана (знішчана ў гады вайны 1939-45) прыблізна з цяперашняга палаца Прафсаюзаў
|
|
![Паштоўка пач. XX ст. Злева направа: рог камяніцы Антонія Тызенгауза (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў), апсіды Сафійскага Сабора (даўняя Фара Вітаўта) з агароджай, пры вул. Сафійскай (цяпер Савецкая) насупраць камяніцы Сангушкаў (цяпер крама “Ратушная”) стаіць камяніца купца Якуба Гаусмана (знішчана ў гады вайны 1939-45, цяпер на яго месцы палац Прафсаюзаў), справа бачым рог Ратушы, адкрыты археолагамі ў сяр. красавіка 2006 года Паштоўка пач. XX ст. Злева направа: рог камяніцы Антонія Тызенгауза (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў), апсіды Сафійскага Сабора (даўняя Фара Вітаўта) з агароджай, пры вул. Сафійскай (цяпер Савецкая) насупраць камяніцы Сангушкаў (цяпер крама “Ратушная”) стаіць камяніца купца Якуба Гаусмана (знішчана ў гады вайны 1939-45, цяпер на яго месцы палац Прафсаюзаў)](/images/articles/old/h/h01_5.jpg) |
Паштоўка пач. XX ст. Злева направа: рог камяніцы Антонія Тызенгауза (цяпер прыблізна палац Тэкстыльшчыкаў), апсіды Сафійскага Сабора (даўняя Фара Вітаўта) з агароджай, пры вул. Сафійскай (цяпер Савецкая) насупраць камяніцы Сангушкаў (цяпер крама “Ратушная”) стаіць камяніца купца Якуба Гаусмана (знішчана ў гады вайны 1939-45, цяпер на яго месцы палац Прафсаюзаў), справа бачым рог Ратушы, адкрыты археолагамі ў сяр. красавіка 2006 года
|
|
![Паштоўка канца XIX – пач. XX ст. Фарная аптэка мае яшчэ барочны дах Паштоўка канца XIX – пач. XX ст. Фарная аптэка мае яшчэ барочны дах](/images/articles/old/h/h01_6.jpg) |
Паштоўка канца XIX – пач. XX ст. Фарная аптэка мае яшчэ барочны дах
|
|
![Паштоўка 1915 года. Такім уласна і быў рынкавы пляц. Злева направа: усходні рог Ратушы, Дом Мураўёва, камяніца XIX ст., Фарная аптэка, парафіяльны па-езуіцкі касцёл, даўні палац Сапегаў Паштоўка 1915 года. Такім уласна і быў рынкавы пляц. Злева направа: усходні рог Ратушы, Дом Мураўёва, камяніца XIX ст., Фарная аптэка, парафіяльны па-езуіцкі касцёл, даўні палац Сапегаў](/images/articles/old/h/h01_7.jpg) |
Паштоўка 1915 года. Такім уласна і быў рынкавы пляц. Злева направа: усходні рог Ратушы, Дом Мураўёва, камяніца XIX ст., Фарная аптэка, парафіяльны па-езуіцкі касцёл, даўні палац Сапегаў
|
|
![Рынак і ў 1920-30 гады нічым не змяніўся Рынак і ў 1920-30 гады нічым не змяніўся](/images/articles/old/h/h01_8.jpg) |
Рынак і ў 1920-30 гады нічым не змяніўся
|
|
![На трох паштоўках, выкананых прыблізна з аднаго і таго самага месца (Батораўка) прадстаўляюць Рынак з рогам Ратушы. Змянілася толькі аблічча Фары Вітаўта: па выяве 1915 года – Сафійскі Сабор, пачатак 1920-х – паступова перабудоўваецца назад у касцёл, канец 1930-х – Гарнізонны касцёл у неараманскім стылі Рынак з рогам Ратушы](/images/articles/old/h/h01_11.jpg) |
На трох паштоўках, выкананых прыблізна з аднаго і таго самага месца (Батораўка) прадстаўляюць Рынак з рогам Ратушы. Змянілася толькі аблічча Фары Вітаўта: па выяве 1915 года – Сафійскі Сабор, пачатак 1920-х – паступова перабудоўваецца назад у касцёл, канец 1930-х – Гарнізонны касцёл у неараманскім стылі
|
|
![Фарны сквер з фантанам закладзены ў XIX стагоддзі захаваў быў сваю планіроўку, перажыўшы ўсе войны, і нават савецкую бязгусціцу ў часы Бальшавіцкага панавання. У красавіку 2006 у апошнія гады “незалежнай Беларусі” страчаны... Фарны сквер з фантанам закладзены ў XIX стагоддзі захаваў быў сваю планіроўку, перажыўшы ўсе войны](/images/articles/old/h/h01_12.jpg) |
Фарны сквер з фантанам закладзены ў XIX стагоддзі захаваў быў сваю планіроўку, перажыўшы ўсе войны, і нават савецкую бязгусціцу ў часы Бальшавіцкага панавання. У красавіку 2006 у апошнія гады “незалежнай Беларусі” страчаны...
|
|
![Так выглядаў Сквер з Фарай Вітаўта з ганка Катэдры ў 1915 годзе Так выглядаў Сквер з Фарай Вітаўта з ганка Катэдры ў 1915 годзе](/images/articles/old/h/h01_13.jpg) |
Так выглядаў Сквер з Фарай Вітаўта з ганка Катэдры ў 1915 годзе
|
|
![Сквер з портыка Катэдры ў 1920-х гадах Сквер з портыка Катэдры ў 1920-х гадах](/images/articles/old/h/h01_14.jpg) |
Сквер з портыка Катэдры ў 1920-х гадах
|
|
![Сквер і Фара Вітаўта з вежы Катэдры ў канцы 1930-х Сквер і Фара Вітаўта з вежы Катэдры ў канцы 1930-х](/images/articles/old/h/h01_15.jpg) |
Сквер і Фара Вітаўта з вежы Катэдры ў канцы 1930-х
|
|
![Паштоўка 1920-х. Рынак з Катэдрай, палацам Сапегаў, Ратушай і гандлёвымі радамі Паштоўка 1920-х. Рынак з Катэдрай, палацам Сапегаў, Ратушай і гандлёвымі радамі](/images/articles/old/h/h01_16.jpg) |
Паштоўка 1920-х. Рынак з Катэдрай, палацам Сапегаў, Ратушай і гандлёвымі радамі
|
|
![Калоны класіцыстычнай Ратушы з боку Фарнага скверу Калоны класіцыстычнай Ратушы з боку Фарнага скверу](/images/articles/old/h/h01_17.jpg) |
Калоны класіцыстычнай Ратушы з боку Фарнага скверу
|
|
![Паштоўка пачатку XX ст. Гандлёвыя рады з паўднёвай часткай палаца Сапегаў (злева) і палацам Радзівілаў. Усё знішчана 22-24 чэрвеня 1941 Гандлёвыя рады з паўднёвай часткай палаца Сапегаў (злева) і палацам Радзівілаў. Усё знішчана 22-24 чэрвеня 1941](/images/articles/old/h/h01_18.jpg) |
Паштоўка пачатку XX ст. Гандлёвыя рады з паўднёвай часткай палаца Сапегаў (злева) і палацам Радзівілаў. Усё знішчана 22-24 чэрвеня 1941
|
|
![Паштоўка 1915-18 гг. Усходняя частка палаца Радзівілаў Паштоўка 1915-18 гг. Усходняя частка палаца Радзівілаў](/images/articles/old/h/h01_19.jpg) |
Паштоўка 1915-18 гг. Усходняя частка палаца Радзівілаў
|
|
![Паштоўка пач. XX ст. Пачатак вуліцы Купецкай (цяпер К. Маркса). Катэдра з барочнай агароджай (знішчана ў паваенныя гады). Напрыканцы вуліцы званіца Брыгідскага кляштара (знішчаная ў 1960 гады) Пачатак вуліцы Купецкай (цяпер К. Маркса). Катэдра з барочнай агароджай (знішчана ў паваенныя гады). Напрыканцы вуліцы званіца Брыгідскага кляштара (знішчаная ў 1960 гады)](/images/articles/old/h/h01_20.jpg) |
Паштоўка пач. XX ст. Пачатак вуліцы Купецкай (цяпер К. Маркса). Катэдра з барочнай агароджай (знішчана ў паваенныя гады). Напрыканцы вуліцы званіца Брыгідскага кляштара (знішчаная ў 1960 гады)
|
|
![Паштоўка XX ст. Вуліца Купецкая. Відаць рог Ратушы і камяніцу Антонія Тызенгауза на другім плане, агароджу Катэдры з бочным уваходам Вуліца Купецкая. Відаць рог Ратушы і камяніцу Антонія Тызенгауза на другім плане, агароджу Катэдры з бочным уваходам](/images/articles/old/h/h01_21.jpg) |
Паштоўка XX ст. Вуліца Купецкая. Відаць рог Ратушы і камяніцу Антонія Тызенгауза на другім плане, агароджу Катэдры з бочным уваходам
|
|
![Паштоўкі пач. XX ст. Вуліца Маставая. Масіўны 3-павярховы будынак – тытунёвая фабрыка Шэршэўскага (цяпер Пальчаткавая фабрыка) – адзіны захаваны будынак Вуліца Маставая. Масіўны 3-павярховы будынак – тытунёвая фабрыка Шэршэўскага (цяпер Пальчаткавая фабрыка) – адзіны захаваны будынак](/images/articles/old/h/h01_23.jpg) |
Паштоўкі пач. XX ст. Вуліца Маставая. Масіўны 3-павярховы будынак – тытунёвая фабрыка Шэршэўскага (цяпер Пальчаткавая фабрыка) – адзіны захаваны будынак
|
|
![Паштоўка 1915 года. Вуліца Маставая з фабрыкай Шэршэўскага. У канцы вуліцы відаць заходні флігель палаца Радзівілаў з канюшнямі. Справа відаць паварот на вуліцу Старую, брук якой быў адкрыты археолагамі вясной 2005 года. Здымак зроблены прыблізна з цяперашняй кнігарні “Раніца” Паштоўка 1915 года. Вуліца Маставая з фабрыкай Шэршэўскага. У канцы вуліцы відаць заходні флігель палаца Радзівілаў з канюшнямі.](/images/articles/old/h/h01_24.jpg) |
Паштоўка 1915 года. Вуліца Маставая з фабрыкай Шэршэўскага. У канцы вуліцы відаць заходні флігель палаца Радзівілаў з канюшнямі. Справа відаць паварот на вуліцу Старую, брук якой быў адкрыты археолагамі вясной 2005 года. Здымак зроблены прыблізна з цяперашняй кнігарні “Раніца”
|
|
![Паштоўка пачатку XX ст. Вуліца Маставая з Барысаглебскім кляштарам (кляштар Бернардынак, цяпер на яго месцы Драматычны тэатр). У гэтым раёне вуліца бегла калісьці па месцы цяперашняй кнігарні “Раніца”. Нічога не збераглося Вуліца Маставая з Барысаглебскім кляштарам (кляштар Бернардынак, цяпер на яго месцы Драматычны тэатр).](/images/articles/old/h/h01_25.jpg) |
Паштоўка пачатку XX ст. Вуліца Маставая з Барысаглебскім кляштарам (кляштар Бернардынак, цяпер на яго месцы Драматычны тэатр). У гэтым раёне вуліца бегла калісьці па месцы цяперашняй кнігарні “Раніца”. Нічога не збераглося
|
|
![Паштоўка 1920-х. Здымак зроблены з вежы Бернардынскага касцёла. У нізе каля Барысаглебскага кляштара (знішчаны у 1960-я, цяпер драматычны тэатр) рог вуліцаў Маставой і Мяшчанскай (цяпер Баторага). Уся забудова спалена 22-24 чэрвеня 1941. Цяпер тут стаіць танк. У нізе каля Барысаглебскага кляштара (знішчаны у 1960-я, цяпер драматычны тэатр) рог вуліцаў Маставой і Мяшчанскай (цяпер Баторага). Уся забудова спалена 22-24 чэрвеня 1941.](/images/articles/old/h/h01_26.jpg) |
Паштоўка 1920-х. Здымак зроблены з вежы Бернардынскага касцёла. У нізе каля Барысаглебскага кляштара (знішчаны у 1960-я, цяпер драматычны тэатр) рог вуліцаў Маставой і Мяшчанскай (цяпер Баторага). Уся забудова спалена 22-24 чэрвеня 1941. Цяпер тут стаіць танк.
|
|
![Паштоўка 1915 года. Вуліца Мяшчанская (Баторага) з забудовай канца XIX ст. Прыблізна з цяперашняй крамы “Цэнтральнай”. У канцы вуліцы відаць усходні флігель палаца Радзівілаў. Вуліца спалена 22-24 чэрвеня 1941 года. Не збераглося ніводнага будынка Паштоўка 1915 года. Вуліца Мяшчанская (Баторага) з забудовай канца XIX ст.](/images/articles/old/h/h01_27.jpg) |
Паштоўка 1915 года. Вуліца Мяшчанская (Баторага) з забудовай канца XIX ст. Прыблізна з цяперашняй крамы “Цэнтральнай”. У канцы вуліцы відаць усходні флігель палаца Радзівілаў. Вуліца спалена 22-24 чэрвеня 1941 года. Не збераглося ніводнага будынка
|
|