Прапануем чытачам наша старонкі некалькі матэрыялаў па гісторыі яўрэяў горада Гродна. Сёння яны адсутнічаюць у інтэрнэце і маладаступныя ў бібліятэках. Калі ласка, карыстайцеся. 

У 2009 г. некалькі гродзенскіх гісторыкаў распрацавалі капітальны праект рэнавацыі аднаўлення Новага Свету. Нягледзячы на вялікую зробленую працу атрымалі яны адпіскі. Пытанне захавання Новага Свету, аднак, працягвае заставацца адкрытым. Ніжэй падаем зварот гродзенскіх гісторыкаў дзесяцігадовай даўнасці і спасылку на сам праект аднаўлення і захавання Новага Свету. 

Деятельности Антония Тизенгауза на посту подскарбия Великого княжества Литовского посвящено достаточно большое количество работ [1]. Но актуальность избранной темы заключается в том, что деятельность Антония Тизенгауза в Лососно очень слабо отражена в специальной литературе. Наиболее фундаментальной работой, отражающей все этапы жизни и деятельности Антония Тизенгауза, является работа довоенного гродненского историка Станислава Костялковского – двухтомная монография «Антоний Тизенгауз», вышедшая в Лондоне в 1970–1971 гг. [7]. Однако эта великолепная монография объёмом 1500 страниц имела небольшой тираж, не переиздавалась и до сих пор является труднодоступным изданием.

У панядзелак 21 сакавіка 1496 г. ў дзень Святога Бенядзікта ў сваім гаспадарскім дворы ў Берштах „[…] Аляксандр з ласкі Божай вялікі князь літоўскі, рускі і жамойцкі” дараваў Гародні права на самакіраванне . Паводле прывілея горад пераходзіў „з права літоўскага або рускага […] на права нямецкае, магдэбурскім званае” і ягоным жыхарам дазвалялася ўзвесці „нават ратушу на месцы гаднейшым”.

1 ліпеня 1569 г. 450 гадоў таму ў Любліне быў падпісаны і апячатаны дакумент, які існуючы да гэтага часу персанальны звяз паміж Польшчай і Вялікім Княствам Літоўскім ператвараў у рэальны звяз. Дакумент атрымаў назву Люблінская Унія. Гэта было адзінае такога роду пагадненне ў свеце. Прычынаў, якія прывялі да Уніі было некалькі.

Вёска Княжаводцы згодна з ускоснымі зьвесткамі ўзьнікла не пазьней, калі Вялікія князі Літоўскія трымалі ў гэтым месцы водную пераправу праз Нёман на шляху з Вільні ў Ваўкавыск і Бярэсьце, а людзі, што ахоўвалі і абслугоўвалі княжацкую пераправу, названы былі княжаводцамі. Вялікі князь Літоўскі Ягайла, які ў 1386 годзе з Вільні адправіўся ў Польшчу гэтым шляхам, падоўжыў яго аж да Кракава. Створаны тады саюз адкрыў перад князем шлях да трона польскага.